Stadslogistiek

Zero-emissiezones als eerste stap naar duurzaamheid

De invoering van de zero-emissiezones (ZE-zones) wordt in Nijmegen stapsgewijs geïmplementeerd. Veel logistieke én andere bedrijven ‘moeten er dus iets mee’. Tim Wille van de gemeente Nijmegen en de broers Tom en Matthijn Willems van Verkroost reflecteren op de eerste stappen van de transitie en kijken vooruit naar de volgende kansen voor stadslogistiek.

Tim Wille, vanuit de gemeente betrokken bij de implementatie van de zero-emissiezones in Nijmegen, heeft de invoering van de zero-emissiezones in Nijmegen per 1 januari 2025 van dichtbij meegemaakt. “Het is een langlopend traject, dat voortkomt uit het Klimaatakkoord. Ondernemers wisten al een tijd dat de invoering eraan kwam, maar ze zijn natuurlijk ook hartstikke druk. Nu de urgentie groter wordt, zie je dat iedereen ermee aan de slag moet.”

Grote, landelijke spelers in de logistieke sector zetten al snel stappen om zich voor te bereiden op de transitie naar elektrisch vervoer. Voor kleinere, lokale bedrijven blijkt dit soms een grotere uitdaging, bemerkt Wille. Die ondernemers komen bij hem met praktische vragen: over de beschikbaarheid van geschikte voertuigen, de actieradius van elektrische voertuigen, de laadmogelijkheden en de kosten, bijvoorbeeld.

Investeringen en uitzonderingen

Wille merkt op dat vooral de investering in elektrische voertuigen een struikelblok is. “De kilometerkostprijs van elektrische voertuigen is concurrerend, maar de aanschafprijs is vaak een drempel. Kleine ondernemers stellen dan vaak de vraag: kan ik de overstap wel maken?”

Desondanks verloopt de invoering van emissievrije zones in Nijmegen, volgens hem, overwegend positief. Wille benadrukt dat er ruimte is voor uitzonderingen, bijvoorbeeld voor ondernemers die tijdelijk netcongestie ervaren of moeite hebben met de levering van geschikte voertuigen. “We willen niet dat bedrijven onterecht in de problemen komen, dus we hebben regelingen voor ondernemers die de overstap niet direct kunnen maken”, zegt Wille.

“Het is goed om te zien dat de reacties over het algemeen positief zijn. De zero-emissiezones dragen bij aan het verbeteren van de luchtkwaliteit en maken de binnenstad een gezondere plek om te leven en werken,” zegt Wille.

Handhaving op klein percentage

De eerste resultaten zijn bovendien bemoedigend. “We hebben al een eerste telling gedaan en 95% van de voertuigen in de zone voldoen al aan de eisen. Slechts 5% van de voertuigen die er komen, mogen eigenlijk niet meer in het centrum rijden.” Tot 1 december 2025 ontvangen deze ondernemers alleen nog een waarschuwingsbrief. Daarna wordt de handhaving strikter.

“We moeten de ontwikkeling van stadslogistiek blijven stimuleren. En als ondernemer nadenken: als logistiek niet mijn corebusiness is, moet ik dan wel zelf een voertuig hebben en gaan vervoeren? Er is nog een wereld te winnen als het gaat om bezettingsgraad van voertuigen en binnenstadlogistiek.”

Verkroost: verbetering stadslogistiek als volgende stap

Voor de broers Tom en Matthijn Willems van Verkroost uit Nijmegen zijn de zero-emissiezones inderdaad het begin. Het bedrijf is gespecialiseerd in stadslogistiek en speelt een rol in de laatste schone kilometers van de bevoorrading van de Nijmeegse binnenstad, vanuit hubs aan de rand van de stad.

Van voertuigen naar stadslogistieke oplossingen

Verkroost heeft inmiddels twee elektrische vrachtwagens en twee grote elektrische bussen in gebruik. Maar wat de broers vooral opvalt, is dat de focus van de discussie volgens hen nog te veel ligt op de voertuigen (kan een ondernemer wel een elektrische bus aanschaffen), en te weinig op consolidatie en bundeling.

“De zero-emissiezones zijn een belangrijke eerste stap, maar we moeten ook kijken naar het optimaliseren van transportbewegingen. Als we alleen maar de voertuigen vervangen, lossen we nog niet het probleem van de verkeersdrukte en inefficiëntie op”, aldus Matthijn.

Bundeling en consolidatie

Verkroost werkt al jaren aan stadslogistiek en benoemt ook andere aanbieders van oplossingen. “Transport is niet de corebusiness van veel ondernemers, maar ze moeten er wel over nadenken. Ook de gemeente speelt hier een rol in. Willen we minder busjes op de weg hebben, dan moeten we kijken naar meer oplossingen in stadslogistiek.”

Matthijn: “Met de focus op de zero-emissiezones pakken we al een groot deel van de logistieke uitstoot aan, maar als we daarnaast de consolidatie van zendingen beter organiseren, kunnen we de efficiëntie verder verhogen. We hebben met z’n allen een noodzaak voor een betere toekomst, een centrum met meer biodiversiteit en minder verkeer. Samen kijken waar we echt grote impact kunnen maken, is voor ons de sleutel om het systeem écht duurzamer te maken.”

De weg naar duurzame stadslogistiek

Tom en Matthijn Willems benadrukt dat samenwerking tussen bedrijven en overheden cruciaal is om de stadslogistiek te verduurzamen. “Het is belangrijk dat we kijken naar de hele keten. Alleen als iedereen zijn deel doet – van leverancier tot klant – kunnen we echt de winst uit bundeling halen.”